Doorzoek het forum
Zoeken met Startpagina
Startpagina Thema's
NieuwsGrazer.nl
Door EELCO VAN DER LINDEN
De veroorzaker van de blauwtongziekte is geen vlieg en geen mug, maar een knut. En hij steekt niet, maar hij bijt. Kennismaking met een kleine plaaggeest.
Knutten zijn veel kleiner dan muggen, ongeveer zo groot als de stip van een balpen. Foto GPD/Ruben Smit
?Laat iedereen dat nu eens in zijn oren knopen, inclusief minister Veerman?, zegt Willem Takken, insectendeskundige van de Wageningse Universiteit.
Op twee schaaltjes is met het blote oog het verschil tussen een mug en een knut duidelijk te zien: de knutten zijn zo groot als een stip van een fijne balpen, niet veel meer dan een millimeter in omvang. De mug is een paar honderd keer zo groot.
Onder de microscoop heeft de knut een langwerpig bruin lichaam en doorschijnende vleugels. ?Het gaat om een vliegachtige. De knut steekt niet, maar bijt?, verduidelijkt Niels Verhulst, die sinds een jaar met Takken onderzoek doet naar de knut. Het ministerie van Landbouw gaf hiervoor opdracht, nadat in een eerste risico-analyse uit 2003 op het gevaar van oprukkende blauwtong was gewezen.
Europa kent zeker 700 soorten knutten, Nederland ongeveer honderd. De vervelendste zijn de knutten die tot het geslacht van de culicoides horen, die ook mensen kunnen bijten en veel jeuk veroorzaken. Voor zover bekend komen van dit geslacht 24 soorten in Nederland voor, waarvan twee het virus kunnen dragen dat tot blauwtongziekte leidt.
Het zijn de vrouwtjes die bijten; ze vergaren zo bloed voor de rijping van hun eieren, die ze om de vier dagen leggen, liefst in een vochtige, warme, mestrijke omgeving.
Na vier dagen komen de larven uit het ei, en die voeden zich met micro-organismen. Een larf kan zeven maanden als larf voortleven en dus de winter doorkomen. Maar men gaat ervan uit dat het virus niet wordt overgebracht van moederknut op larf, waardoor dus een ?schone? knut in het voorjaar uitvliegt.
Een knut raakt besmet door het bloed op te zuigen van een besmet dier. In de knut vermenigvuldigt het virus zich, maar daarvoor moet de temperatuur wel hoger zijn dan 15 graden. Waar blauwtong heerst, blijkt minder dan één procent van de knutten besmet.
Takken: ?Dat verklaart waarom in een getroffen bedrijf maar een paar dieren ziek hoeven te worden.? Takken doet onderzoek naar knutten in onder andere hoogveengebieden, een favoriete leefplek voor de steekvliegjes. ?We hebben ze in 2005 gezien van april tot oktober, wat laat is. Dat kwam door het warme najaar.? De hittegolf van juli in dit jaar, gevolgd door een extreem natte augustusmaand, is volgens Takken ideaal voor de knut. ?Maar met de eerste nachtvorst is-ie er geweest.?
http://www.eindhovensdagblad.nl/edbinnenland/article590380.ece
