Bluetonguevrije status Spanje in zicht
De afgelopen decennia heeft het bluetonguevirus zijn sporen nagelaten in het Middellandse-Zeegebied.
Spanje houdt de adem in, want als er geen nieuwe haarden opduiken, mag het land zich begin 2007 bluetongue-vrij verklaren.
DOOR LEX RIETMAN ACHTERGROND
Na twee zomers met tientallen uitbraken van bluetongue heeft Spanje de afgelopen negen maanden geen bluetongue meer geregistreerd. Het laatste geval dateert van 26 november 2005 in de enclave Ceuta aan de Noord?Afrikaanse kust. Twee weken daarvoor werd het laatste geval op het Spaanse vasteland vastgesteld in de omgeving van Madrid.
Als er geen nieuwe infectiehaarden opduiken kan Spanje zich begin 2007 vrij van bluetongue verklaren, want dan zal de laatste inentingscampagne een jaar geleden zijn.
De afgelopen decennia heeft het bluetonguevirus stevig huisgehouden in het Middellandse? Zeegebied. Landen waar de ziekte lange tijd afwezig was, registreren aan het eind van de jaren negentig een nieuwe reeks haarden. Zo meldt Griekenland in 1998 de eerste gevallen sinds 1989. In 1999 duikt de epidemie opnieuw op in Turkije na tien jaar afwezigheid.
In hetzelfde jaar worden ook Tunesië en Bulgarije getroffen en in 2000 is het de beurt aan Algerije, Frankrijk, Italië en Spanje.
Spanje heeft dan al 40 jaar geen bluetongue meer meegemaakt. Geografisch blijft de epidemie beperkt tot de eilandengroep Balearen, oostelijk van Spanje. Op de eilanden Mallorca en Menorca raken 505 bedrijven besmet met het virus van het serotype 2. Ruim 14 procent van de dieren raakt besmet en 3,8 procent sterft.
De laatste haard wordt in november 2000 geconstateerd.
Het intussen geactiveerde Programma van Epidemiebewaking toont de afwezigheid van de ziekte aan gedurende 2001. November 2002 mag Spanje zich officieel bluetonguevrij noemen. Dat duurt precies een jaar, want in de herfst van 2003 is er een nieuwe uitbraak op Menorca waar 16 haarden worden ontdekt. De epidemie komt uit Corsica en is niet alleen kleiner van omvang, het gaat ook om een ander type virus: serotype 4.
Op het Spaanse vasteland wordt in oktober 2004 het eerste geval van bluetongue bevestigd.
Het gaat om een runderbedrijf in Jimena de la Frontera in de zuidwestelijke provincie Cádiz. De vroege opsporing van het virus is te danken aan het serologisch en entologisch bewakingsprogramma dat het landbouwministerie intussen heeft ingevoerd.
De oorsprong van deze jongste epidemie lag vrijwel zeker in Afrika.
In september 2004 hadden de Marokkaanse autoriteiten melding gemaakt van een groot aantal bluetonguehaarden. Sommige lagen in het noorden van het land, dicht bij de Straat van Gibraltar die amper 15 kilometer breed is, waardoor de mug die het virus overdraagt makkelijk kan overwaaien.
Onderzoek wees uit dat het in Cádiz om serotype 4 ging, dezelfde variant van het virus als in Marokko was aangetroffen. Bovendien bleek de culicoide imicola, de knut die het virus overdraagt, aan beide zijden van de Straat van Gibraltar tussen augustus en november zijn grootste populatie te bereiken.
De epidemie verspreidde zich tot drie gewesten in Zuidwest? Spanje. In Andalusië werden na Cádiz vooral de provincies Málaga en Huelva getroffen.
Ook in Extremadura en delen van Castilla La Mancha staken tientallen haarden de kop op.
In de koude winter van 2004? 2005 laat de knut zich niet zien en verbetert de situatie. Maar ondanks de vaccinatie van alle schapen begin 2005, zijn er in de zomer opnieuw haarden. Op 82 bedrijven wordt het virus aangetroffen.
Dankzij het controlesysteem dat van kracht is in het hele land, blijft de schade binnen de perken. Het leeuwendeel van de besmettingen is opnieuw te vinden in de zuidwestelijke gewesten Extremadura en Andalusië. Nu blijkt het virus echter uit Portugal afkomstig te zijn.
Toch is de toestand in 2005 minder ernstig dan het jaar daarvoor. ?De gevallen uit 2005 zijn aan het licht gekomen bij systematische controles. Het virus werd zo ontdekt zonder dat er symptomen van de ziekte waren opgetreden?, zegt veearts Álvaro Muñoz van de landbouworganisatie Coag.
Muñoz is ervan overtuigd dat een verbeterd pakket maatregelen om de ziekte te bestrijden zijn vruchten heeft afgeworpen. Vaccinaties van schapen en runderen, een transportverbod en controles op de verplaatsingen van de knut die de problemen veroorzaakt, behoren tot die maatregelen.
Nog steeds gelden beperkende maatregelen voor Zuidwest?Spanje, een gebied viermaal zo groot als Nederland.
Waarschijnlijk is de ziekte in Spanje nu zo goed als uitgeroeid.
Dat denkt specialist Miguel Ángel Bolance van de bond van kleine boeren UPA. De komende maanden zullen uitsluitsel moeten geven. Want tussen augustus en november beleeft de knut immers zijn topmaanden.
Als er geen nieuwe gevallen geconstateerd worden, mag Spanje zich begin 2007 weer bluetonguevrij noemen.
——————————————————————————–
Boeren in het Zuid-Spaanse Andalusië vaccineren schapen tegen bluetongue in november 2004. De epidemie zou zich in dat jaar over drie gewesten in Zuidwest-Spanje verspreiden. Foto ANP
Powered by TECNAVIA Copyright ©2006 Agrarisch Dagblad, publicatie 06/09/2006